Neophodna promena paradigmi - upravljanje komunalnim čvrstim otpadom u Beogradu, Srbija

Abstract

Cilj rada je da se proceni trenutna situacija u oblasti upravljanja komunalnim čvrstim otpadom u Beogradu, analizom: pravnih okvira, količine otpada koji nastaje, sistema sakupljanja, transporta, deponovanja, odvojenog sakupljanja reciklabilnih materijala, inicijative o minimizaciji količina otpada koji nastaje. Porast urbane populacije, ograničena finansijska sredstva, odsustvo savremenih tehnologija naročito u oblasti tretmana i odlaganja otpada, zakoni koji su usvojeni 2009. godine i drugi faktori, doveli su do loše situacije u oblasti upravljanja otpadom, što predstavlja ozbiljan problem u očuvanju životne sredine. Analiza je zasnovana pretežno na podacima kojima raspolaže Javno komunalno preduzeće "Gradska čistoća", koje trenutno jedino pruža usluge sakupljanja, transporta i odlaganja komunalnog čvrstog otpada. Komunalni čvrsti otpad nastaje u domaćinstvima, poslovnim objektima, školama, drugim institucijama, maloprodajnim objektima, na javnim zelenim površinama, grobljima i slično. Dat je pregled različitih elemenata postojećeg sistema upravljanja komunalnim čvrstim otpadom u Beogradu: nastajanje otpada, način sakupljanja, transporta, odlaganja, kao i zakonodavni okvir. Dat je pregled ključnih karakteristika, problema i ciljeva sistema upravljanja komunalnim čvrstim otpadom u Beogradu. Urađena je analiza efikasnosti postojećeg sistema za odvojeno sakupljanje reciklabilnih materijala. Socijalna dimenzija jedan je od činioca koji u velikoj meri utiču na sistem upravljanja komunalnim čvrstim otpadom i koji nikako ne sme biti zanemaren. Navedene su neke smernice za naredni period, kako bi se obezbedila neophodna promena paradigme i razvio uspešan, funkcionalan sistem upravljanja komunalnim čvrstim otpadom.

The aim of this paper is to assess the current state of municipal solid waste management (MSWM) in Belgrade, the capital city of Serbia, by analyzing a legal framework, quantities of generated waste, collection systems, transportation, final disposal, separate collection of recyclables, and waste minimization incentives. The analysis is mostly based on the available data of Public Utility Company "Gradska čistoća", the only provider of municipal solid waste (MSW) services, i.e., collection, transportation, and disposal. Key features, problems and goals of MSWM system in Belgrade are discussed, and the efficiency of the existing separate collection system of recyclables is reviewed. Finally, some further guidelines are given in order to assure a paradigm shift in the next period.