Pregovori o statusu kosova - pogled iz srpskog ugla - između pravednog i realnog

Abstract

Rezultati empirijskih istraživanja ukazuju na to da u svesti građana Srbije, kao modalni, dominira stav koji iskazuje više od polovine građana da bi najpravedniji ishod pregovora o statusu Kosova i Metohije trebalo da bude (proširena) autonomija u okviru Srbije. S druge strane, veliki broj njih smatra da će se pregovori završiti samostalnošću Kosova i Metohije. Konstatuje se da aksiološki momenat ima presudnu važnost u zauzimanju stava o pravednom ishodu, te da se o racionalnim motivima malo razmišlja. Ovo potvrđuju i podaci da je većina građana ubedljivo protiv mogućnosti da se ubrzano priključenje Evropskoj uniji uslovi davanjem (prihvatanjem sa srpske strane) autonomije Kosovu i Metohiji. U tekstu se analizira uticaj partijsko-političkog i ideološkog determinizma na zauzimanje stavova o kosovskoj krizi i zaključuje se da postoje dve grupe glasača i simpatizera vodećih parlamentarnih stranaka koje se mogu prikazati kao tvrda (DSS, SRS i SPS) i meka (LDP, G17 plus i DS) linija u formulisanju stavova vezanih za budući ishod pregovora o statusu Kosova, s tim da se opredeljeni glasači LDP-a pokazuju kao ultrameka linija. Na kraju se daje osvrt na socio-istorijski kontekst kosovske krize i ukazuje na moguće pravce njenog rešavanja, pri čemu se kao najrealnija i istorijski najproduktivnija razmatra uspostavljanje dugoročnog protektorata Ujedinjenih nacija na Kosovu i Metohiji. .

Results of empirical research point to the fact that among Serbian citizens there is a dominant modal attitude, shared by more than half of the subjects, that the fairest outcome of Kosovo negotiations should be an (extended) autonomy within Serbia. On the other hand, many subjects think that the negotiations will end in Kosovo's independence. We have ascertained that the axiological moment is of crucial importance for taking an attitude toward the fair outcome and that rational moments are not sufficiently taken into account. The fact that the majority of subjects would strongly oppose to possibility that Serbia's accelerated accession to the EU might depend on granting autonomy to Kosovo-Metohija (by Serbia). The text analyzes the impact of partisan, political and ideological determinism on attitudes toward the Kosovo crisis and our conclusion is that there are two groups of voters and supporters of leading parliamentary parties which can be described as hardliners (DSS, SRS and SPS) and softliners (LDP, G 17+ and DS) when it comes to attitudes toward the outcome of the Kosovo status negotiations; LDP voters can be described as ultra-softliners. At the end of the paper there is a section about sociological and historical contexts of the Kosovo crisis and how it could be solved, and the most realistic and historically productive way would be to form a long-term protectorate of the United Nations. .